Wygląda jak napój o smaku truskawkowym, ale to dzieło natury. Jezioro Tuz w Turcji urzeka kolorem i niezwykłym ekosystemem, lecz jego czas dobiega końca. Zmiany klimatu sprawiają, że ten cud natury znika na naszych oczach.
Za charakterystyczny kolor jeziora Tuz odpowiadają m.in. solankowe skorupiaki. Fot. AlexandreFagundes / Canva Pro
Jezioro Tuz w Turcji: zobacz je, zanim będzie za późno
Turcja słynie z Kapadocji i wybrzeża Morza Egejskiego, ale to w głębi kraju kryje się prawdziwy skarb: jezioro Tuz. Jego powierzchnia potrafi przybrać intensywnie różowy odcień, który wydaje się zupełnie nierealny. Kolor wody to efekt obecności halofilnych mikroorganizmów, które w odpowiednich warunkach produkują czerwono-różowe barwniki. Największe stężenie pigmentu pojawia się w upalne miesiące, gdy jezioro wysycha i wzrasta zasolenie. To właśnie wtedy tysiące turystów i fotografów z całego świata przyjeżdża, by uchwycić ten niecodzienny widok.
Choć jezioro Tuz przez lata było drugim największym jeziorem w Turcji, jego powierzchnia dramatycznie się kurczy. Główne powody to spadek opadów, wzrost temperatur i niekontrolowany pobór wód gruntowych przez rolników. W rezultacie zbiornik coraz częściej wysycha całkowicie, a dno pokrywa się skorupą soli. W 2021 roku tysiące piskląt flamingów padło z wycieńczenia, ponieważ nie było wody, by mogły nauczyć się latać. Sytuacja poprawiła się nieznacznie w kolejnych latach, ale eksperci biją na alarm – czasu jest coraz mniej.
Przeczytaj też: 10 rzeczy, których nie wolno wwozić do Chorwacji. Polacy płacą mandaty przez drobiazgi
Jezioro Tuz leży na wysokości 925 m n.p.m., w odległości około 120 km od Kapadocji, i jest płytkie – jego maksymalna głębokość nie przekracza 5 metrów. Zasolenie wody dochodzi do 33%, co sprawia, że warunki tam panujące są zbliżone do tych z Morza Martwego. Jednak w przeciwieństwie do niego, Tuz jest zbiornikiem sezonowym i dużo bardziej podatnym na wysychanie. Region ten nie jest objęty odpowiednią ochroną środowiskową, a brak regulacji prawnych pogłębia degradację ekosystemu. Podróż do jeziora warto zaplanować latem, ale również z myślą o odpowiedzialnej turystyce.
Jezioro Tuz znika z mapy. Maksymalna głębokość zbiornika to już tylko 5 metrów. Fot. AlexandreFagundes / Canva Pro
Dlaczego woda jest różowa? Niezwykła biologia i przemiany pod powierzchnią
Jezioro swoją barwę zawdzięcza nie barwnikom chemicznym, lecz naturze. Za intensywny róż odpowiadają głównie glony z rodzaju Dunaliella salina oraz solankowe skorupiaki Artemia salina. Oba organizmy przystosowały się do ekstremalnego zasolenia i wytwarzają naturalne barwniki – beta-karoten i czerwonawy pigment hemoglobiny. Flamingi, które masowo odwiedzają Tuz, żywią się tymi mikroorganizmami i same zyskują różowe upierzenie. To zjawisko biologiczne stało się magnesem dla miłośników fotografii przyrodniczej.
Ważne informacje o jeziorze Tuz:
-
Zasolenie: ok. 33% (więcej niż w Morzu Martwym)
-
Maksymalna głębokość: ok. 5 metrów
-
Położenie: ok. 925 m n.p.m.
-
Najlepszy czas na wizytę: czerwiec–sierpień
-
Główne zagrożenia: zmiany klimatu, susze, działalność rolnicza
Poza walorami estetycznymi jezioro pełni również funkcję gospodarczą – jest głównym źródłem soli w Turcji. Latem, gdy poziom wody spada, lokalne firmy rozpoczynają żniwa solne. Cały proces trwa około trzech miesięcy i kończy się eksportem surowca do kilkudziesięciu państw. Mimo swojej atrakcyjności, miejsce to nie jest w pełni przystosowane dla masowej turystyki – nie znajdziemy tam infrastruktury na miarę kurortów. Dla wielu jednak to zaleta: surowy krajobraz i brak tłumów pozwalają naprawdę poczuć kontakt z naturą.
Jeśli marzysz o unikalnym doświadczeniu i kadrze, którego nie da się podrobić, nie zwlekaj z podróżą. Prognozy są nieubłagane – jeśli zmiany klimatyczne nie zostaną zahamowane, jezioro Tuz może zniknąć w ciągu dekady. Taka wyprawa to nie tylko okazja do zdjęć, ale i refleksji nad tym, jak delikatne są cuda natury. Różowa tafla, migrujące flamingi i cisza rozciągająca się aż po horyzont – to coś, czego nie zapomina się przez całe życie. I coś, czego kolejne pokolenia mogą już nie zobaczyć.
Przeczytaj też:
Tego nie zakładaj do samolotu. Lista ubrań, przez które podróż zamienia się w koszmar
Wakacje będą droższe. W tych miejscach doliczą nawet kilkanaście euro dziennie za nic
Tego jeszcze nie było. Pociągiem do ciepłego kraju za 200 zł. Polacy już planują urlopy