Intensywny, słodki zapach lewkonii sprawia, że jest jedną z najbardziej aromatycznych roślin ogrodowych, choć wciąż pozostaje niedoceniona. W przeciwieństwie do lawendy, której woń jest dobrze znana, lewkonia potrafi wypełnić ogród zapachem o większej głębi, zwłaszcza w ciepłe, letnie wieczory. Mimo swoich wyjątkowych walorów estetycznych i zapachowych, nadal rzadko pojawia się w przydomowych ogrodach, choć jej uprawa jest prosta, a nasiona łatwo dostępne.
Lewkonia: co to za roślina?
Rodzaj Matthiola, obejmujący ponad pięćdziesiąt gatunków, pochodzi z obszarów Europy Południowej, północnej Afryki oraz Azji Środkowej i Południowo-Zachodniej. Rośliny te od wieków budziły zainteresowanie botaników, co znalazło odzwierciedlenie w ich nazwie naukowej, nadanej na cześć włoskiego przyrodnika Pietro Andreę Matthioliego. Choć niektóre gatunki występują w stanie dzikim, dwa z nich – lewkonia letnia (Matthiola incana) oraz lewkonia długopłatkowa (Matthiola longipetala) – stały się popularnymi roślinami ozdobnymi. Ich uprawa ceniona jest nie tylko za dekoracyjne walory, lecz przede wszystkim za intensywny zapach, który wyróżnia je spośród innych gatunków ogrodowych.
Lewkonia występuje w różnych formach, zarówno jako roślina jednopędowa, jak i silnie rozgałęziona. W zależności od odmiany może osiągać od 30 cm do 1 metra wysokości, co pozwala na szerokie zastosowanie w ogrodowych aranżacjach. Jej liście mają charakterystyczny, szarozielony odcień, a powierzchnia bywa pokryta delikatnym kutnerem, chroniącym przed utratą wilgoci. Kwitnienie następuje latem, a kwiaty, zebrane w grona na szczytach pędów, występują w szerokiej gamie barw – od bieli, przez róż, czerwień, aż po głębokie odcienie fioletu. Szczególnie wyróżniają się odmiany o pełnych kwiatach, które nie tylko wyglądają efektownie, ale także wydzielają intensywniejszy zapach.
Przeczytaj też: Kwiat niegdyś zarezerwowany dla cesarzy. Dziś zdobi parapety tych, którzy znają jego sekret długiego kwitnienia
To właśnie aromat sprawia, że lewkonia zyskuje coraz większą popularność wśród ogrodników i florystów. Jej woń, szczególnie intensywna w godzinach wieczornych, przewyższa pod tym względem wiele popularnych roślin, w tym lawendę. Siła zapachu zależy od warunków uprawy – odpowiednia wilgotność gleby i dostęp do słońca mogą znacząco wpłynąć na jego intensywność. Coraz szersza dostępność nasion w sprzedaży zachęca do uprawy nie tylko tradycyjnych odmian, ale także nowych wariantów o wyjątkowych kolorach i kształtach kwiatów, umożliwiając tworzenie oryginalnych kompozycji ogrodowych.
Jak wykorzystać lewkonię w ogrodzie?
W większości regionów lewkonia traktowana jest jako roślina jednoroczna, co wynika z jej ograniczonej odporności na niskie temperatury. Ze względu na efektowny pokrój i intensywnie pachnące kwiaty doskonale sprawdza się na rabatach w stylu rustykalnym oraz śródziemnomorskim. Jej dekoracyjny charakter szczególnie uwydatnia się w połączeniu z ciemnozielonymi krzewami, które stanowią dla niej kontrastujące tło. Aby roślina w pełni rozwinęła swój potencjał, wymaga stanowiska słonecznego, gleby dobrze przepuszczalnej, zasobnej w składniki pokarmowe i o zasadowym odczynie. Wysoka dostępność nasion w sklepach ogrodniczych oraz sprzedaży internetowej sprawia, że ich zakup jest łatwy i niedrogi – ceny pojedynczego opakowania wynoszą zazwyczaj od 2 do 5 złotych.
Przeczytaj też: Zielony klucz do dobrobytu. Chińczycy wierzą, że ta roślina przyciąga bogactwo i sukces
Podczas uprawy lewkonii kluczowe znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja, w tym regularne nawadnianie i nawożenie. Roślina preferuje umiarkowaną wilgotność, dlatego zbyt obfite podlewanie może prowadzić do gnicia korzeni, natomiast przesuszenie osłabia jej wzrost i zmniejsza intensywność aromatu. Istotne jest również unikanie miejsc, w których wcześniej uprawiano inne rośliny z rodziny kapustowatych, ponieważ mogą one pozostawić w glebie patogeny oraz larwy szkodników atakujących lewkonię. Większość odmian cechuje się szybkim tempem wzrostu i długim okresem kwitnienia, co czyni je atrakcyjnym wyborem zarówno dla doświadczonych ogrodników, jak i osób dopiero zaczynających swoją przygodę z roślinami ozdobnymi.
Proces wysiewu nasion jest stosunkowo prosty, ale warto przestrzegać kilku zasad, aby uzyskać zdrowe i silne sadzonki. Optymalnym rozwiązaniem jest rozpoczęcie uprawy od produkcji rozsady, która zapewnia młodym roślinom lepsze warunki do wzrostu. Należy zadbać o odpowiednią temperaturę oraz dostęp do światła, aby uniknąć nadmiernego wyciągania się pędów. W przypadku odmian wielopędowych zaleca się sadzenie w rozstawie 30 × 30 cm, natomiast odmiany jednopędowe mogą być sadzone nieco gęściej. Zachowanie odpowiednich odstępów ułatwia późniejsze podlewanie, zwiększa przewiewność roślin i ogranicza ryzyko rozwoju chorób grzybowych, co przekłada się na ich zdrowszy i bardziej intensywny wzrost.
Przeczytaj też:
Wspiera funkcje wątroby, dróg żółciowych i nerek. A większość osób ma tę roślinę za zwykły chwast
Czerwień, która przetrwa każdą zimę. Tajemnicza roślina ogrodowa, o której mało kto słyszał